"Ngày pháp luât" - Ngày của mọi người, mọi nhà
Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) luôn được Đảng và Nhà nước xác định là nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao hiểu biết, ý thức pháp luật của cán bộ, đảng viên và nhân dân; góp phần ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và phát triển kinh tế. Để thực hiện tốt mục tiêu trên, yêu cầu đặt ra là phải tìm ra những biện pháp hữu hiệu để đưa các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với người dân một cách kịp thời, thường xuyên và hiệu quả. Việc triển khai mô hình “Ngày Pháp luật” trong những năm qua đã đáp ứng được mục đích và yêu cầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay.
Cùng với sự ra đời của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, mô hình “Ngày pháp luật” đã chính thức được ghi nhận và thể chế hóa trong Luật. Tại Điều 8 của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật đã khẳng định: “Ngày 09 tháng 11 hàng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội”. Nghị định số 28/2013/NĐ-CP ngày 04/4/2013 của Chính phủ cũng đã quy định cụ thể các nội dung, hình thức và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong tổ chức triển khai thực hiện “Ngày Pháp luật”.
Mô hình “Ngày Pháp luật” được khẳng định là một trong những biện pháp hiệu quả trong việc tuyên truyền, PBGDPL. “Ngày Pháp luật” được tổ chức hàng năm nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật. Thông qua đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý sâu rộng này giúp cho các tổ chức, cá nhân có ý thức tuân thủ pháp luật tốt hơn, nâng cao ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ công dân; góp phần tạo chuyển biến tích cực trong công tác PBGDPL, tăng cường khả năng thực thi pháp luật. Với nhiều cách thức, hình thức thực hiện khác nhau, Ngày Pháp luật chính là mô hình đưa các chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với người dân một cách gần gũi, thiết thực và dễ dàng, thông qua nhiều hình thức đa dạng và sinh động như tổ chức hội nghị, mít tinh, hội thảo, tọa đàm, thi tìm hiểu pháp luật hoặc lồng ghép trong các hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương, đoàn thể….
Nhận thức rõ về ý nghĩa, vai trò của “Ngày Pháp luật”, ngay từ năm 2013 UBND tỉnh Bắc Ninh đã chỉ đạo tổ chức triển khai thi hành “Ngày Pháp luật” một cách hiệu quả, đã thực sự trở thành những đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý sâu rộng tại nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh với nhiều hình thức đa dạng. Có đơn vị lồng ghép trong nội dung sinh hoạt của tổ chức Đảng, có nơi thực hiện mô hình “Mỗi tuần một điều luật”, qua hệ thống loa truyền thanh cơ sở, sinh hoạt câu lạc bộ thanh niên, phụ nữ hoặc tổ chức tọa đàm, thi tìm hiểu pháp luật, lồng ghép nội dung PBGDPL với các hoạt động thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Xây dựng nông thôn mới”, “Năm an toàn giao thông”.... Đa dạng hóa các nội dung tuyên truyền; bên cạnh việc phổ biến các văn bản pháp luật của Trung ương còn chọn lọc và giới thiệu các chủ trương, chính sách, văn bản của tỉnh đến người dân.
Có thể khẳng định, mô hình “Ngày Pháp luật” đã thực sự trở thành thói quen trong hoạt động của nhiều cơ quan, địa phương, đã tác động trực tiếp đến nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền đối với công tác PBGDPL, đảm bảo công tác này được thực hiện thống nhất, hiệu quả từ tỉnh đến cơ sở.
Năm 2015, đất nước ta có nhiều sự kiện chính trị đặc biệt: Tổ chức Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng; tổng kết Nghị quyết của Quốc hội, Kế hoạch của Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội 05 năm (2011-2015) gắn với định hướng phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn 2016-2020. Quốc hội đã ban hành và dự kiến sẽ ban hành nhiều văn bản luật quan trọng về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước, về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân… để triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013. Do đó, việc tổ chức “Ngày Pháp luật” năm 2015 tại tỉnh Bắc Ninh cần bám sát các sự kiện chính trị của đất nước, chương trình, kế hoạch của các Bộ, ngành, địa phương; bảo đảm lồng ghép có hiệu quả với việc triển khai thi hành Hiến pháp 2013 để khẳng định vị trí, vai trò tối thượng của Hiến pháp và pháp luật, góp phần thực hiện mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Với chủ đề “Thực hiện Hiến pháp và pháp luật góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; bảo vệ quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân”, “Ngày Pháp luật” năm 2015 cần tập trung vào một số nội dung sau:
1. Tuyên truyền, quán triệt, phổ biến sâu rộng về vị trí, vai trò, nội dung, tinh thần của Hiến pháp và pháp luật; chú trọng pháp luật về chủ quyền lãnh thổ, biên giới, biển đảo, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, khu vực biên giới; các quy định liên quan trực tiếp đến quyền, nghĩa vụ của cán bộ, công chức, viên chức, người dân, người lao động, doanh nghiệp; về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đặc biệt tập trung giới thiệu những văn bản Luật mới có liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân như Luật tổ chức Quốc hội, Luật tổ chức Chính phủ, Luật tổ chức chính quyền địa phương, Luật ngân sách nhà nước, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật doanh nghiệp; Luật đầu tư; Luật hộ tịch; Luật căn cước công dân; Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân...;
2. Tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, trọng tâm là Công ước chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con người, Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị, các công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên; các thỏa thuận của Cộng đồng ASEAN về thương mại, dịch vụ, đầu tư, thuế, hải quan, các thỏa thuận về kinh tế với Liên minh kinh tế Á – Âu, Liên minh Châu Âu, đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương...;
3. Giáo dục ý thức tôn trọng, bảo vệ và chấp hành pháp luật; lợi ích của việc chấp hành pháp luật; lồng ghép phổ biến pháp luật với giáo dục truyền thống, quá trình xây dựng, phát triển của ngành, của địa phương; về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN; xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách tư pháp, cải cách hành chính, nhất là các thủ tục hành chính liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp; lồng ghép phổ biến, giáo dục pháp luật với các chương trình, cuộc vận động, phong trào, hoạt động kỷ niệm những sự kiện đặc biệt của của ngành, địa phương trong năm 2015.
Các cơ quan, đơn vị, địa phương có thể chủ động lựa chọn các hình thức triển khai “Ngày Pháp luật” phù hợp như: Tổ chức các hoạt động hưởng ứng gắn với tổng kết Cuộc thi viết “Tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” và các cuộc thi tìm hiểu pháp luật do địa phương phát động; tăng cường thời lượng, đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, phổ biến về “Ngày Pháp luật”, về nội dung, tinh thần của Hiến pháp 2013, pháp luật trên các phương tiện thông tin, truyền thông đại chúng; tuyên truyền, cổ động trực quan chủ đề, khẩu hiệu về “Ngày Pháp luật” năm 2015 qua hệ thống áp phích, pa-nô, băng rôn; tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tập huấn bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, cập nhật kiến thức pháp luật mới gắn với thực hiện chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị; tăng cường tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở; cung cấp tài liệu phổ biến pháp luật bằng các hình thức phù hợp; kết hợp phổ biến, giáo dục pháp luật với quá trình thực hiện các nhiệm vụ của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống; gắn với việc quán triệt chủ trương, chính sách của Đảng, nội quy, quy chế của cơ quan, đơn vị, các lễ hội, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ lồng ghép bài trừ các hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan, phòng, chống tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật.
Với vai trò cơ quan thường trực của Hội đồng Phối hợp PBGDPL tỉnh, Sở Tư pháp sẽ tiếp tục thực hiện tốt vai trò tham mưu chỉ đạo, đồng thời phối hợp với các cơ quan, địa phương, đoàn thể để phát huy hiệu quả của mô hình “Ngày Pháp luật”, góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của các tầng lớp nhân dân, hạn chế vi phạm pháp luật, ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh, đưa “Ngày Pháp luật” thực sự trở thành “Ngày của mọi người, mọi nhà”./.
